lungatg. cultura. divertiment.
La damonda per cuors da romontsch ei carschida constantamein ils davos onns. La stad 2024 ei il Cuors romontsch sursilvan intensiv vegnius frequentaus da 154 participontas e participonts. Per saver satisfar als basegns dils participonts* lantscha la FRR igl onn 2025 per l’emprema ga in’iniziativa cun treis purschidas supplementaras.
Cheu anflas Ti tuttas quater purschidas sin in’egliada.
dis da sentupada
Dils 7 – 9 da fevrer 2025
en claustra dallas soras dominicanas a Glion
La FRR organisescha per l’emprema ga ils “Dis da Sentupada”, ina fin d’jamna sut l’enzenna dil lungatg romontsch e sia cultura. La nova purschida sedrezza a participontas ed a participonts dil Cuors romontsch, sco era a tuttas persunas interessadas al lungatg romontsch ed a sia cultura, dalunsch e damaneivel.
Quella fin d’jamna ha liug exclusivamein per romontsch.
Ein Wochenende auf rätoromanische art
Einführung in die Sprache, Kost und Kultur
ils 16 – 18 da matg 2025
el hotel Ucliva a Vuorz
Quella purschida sedrezza a persunas che han aunc neginas ni paucas enconuschientschas dil romontsch e da sia cultura. Perquei descrivin nus il cuntegn da quella fin d’jamna directamein per tudestg.
Sie erhalten eine Einführung in die Geschichte und einen Überblick über die heutige Situation des Rätoromanischen. In einem Crashkurs lernen Sie Ausdrücke für den Alltagsgebrauch. Sie erleben Kultur und Musik vor Ort und kosten regionale Spezialitäten. Eine spannende Dorfführung durch Waltensburg/Vuorz rundet das Angebot ab.
cuors romontsch sursilvan intensiv
ils 13 – 26 da fenadur 2025
ella claustra dallas soras dominicanas a Glion
Sfundrar duas jamnas el lungatg romontsch e sia cultura: Quei ei il Cuors romontsch sursilvan intensiv (CR). Onn per onn – dapi il 1969.
Il CR ha priu si’entschatta a Rumein, ha midau igl onn 1982 per motivs da plaz a Laax en Casa Caltgera, ed ha liug dapi igl onn 2015 a Glion. Enteifer quels 55 onns ha il CR fatg in svilup admirabel, quei che semuossa era el diember da participontas e da participonts: da 20 sin 154.
Cuors d’atun
ils 19 – 25 d’october 2025
el hotel medelina a Curaglia
Il cuors sedrezza ton a persunas senza enconuschientschas preliminaras sco era a persunas che han frequentau tochen e cun rodund 160 lecziuns da romontsch. 160 lecziuns ei equivalent al livel 4 dil Cuors romontsch sursilvan intensiv, ni era a 6 tochen 8 cuors à 20 lecziuns tier auters purschiders (LR, e.a.)
Il Cuors d’atun ei vegnius realisaus per l’emprema ga igl october 2024 cun 12 participontas e participonts. Dus da plirs trumfs da quella purschida ein l’atmosfera fetg familiara ed il scharm dil hotel medelina.
lungatg – cultura – divertiment
Cara amitga, car amitg dil lungatg romontsch e da sia cultura
Il Cuors romontsch sursilvan dalla FRR munta: sfundrar duas jamnas el lungatg romontsch e sia cultura. En 8 differents livels ed in cuors per affons (6-10 onns) san persunas interessadas emprender da discuorer e da scriver romontsch sursilvan. Sper las lecziuns da lungatg stattan chor, luvratoris, guidas, sport, referats, concerts e prelecziuns sil program. Per quei intent envida il Cuors romontsch interessantas persunalitads che han in connex cul lungatg ni culla regiun. La fiasta d'avertura, il di d'excursiun e la sera finala cumpleteschan la purschida varionta e singulara.
Il livel 8 vegn menaus en moduls ed ei era adattaus per Romontschas e Romontschs.
Nus selegrassen dad astgar intermediar a Ti (danovamein) duas jamnas lungatg e cultura egl ambient cordial dalla Casa Sentupada.
TIU TEAM CUORS ROMONTSCH INTENSIV FRR 2025
Ils Livels
Ils livels 1-7 lavuran cul mied d'instrucziun da Gieri Menzli.
Il mied ei venals igl emprem di da cuors. Tgi che ha interess sa era retrer quel gia ordavon tier la Lia Rumantscha (www.liarumantscha.ch)
AFFONS 6-10
Per affons che han neginas ni paucas enconuschientschas dil lungatg romontsch. Instrucziun ludica ed adattada alla vegliadetgna. Affons ella vegliadetgna da 10 onns ensi san era separticipar ad in livel culs carschi (livels 1-8). Viceversa san affons tochen 12 onns, suenter cunvegnientscha, separticipar alla classa d'affons.
LIVEL 1A
Neginas enconuschientschas preliminaras dil lungatg romontsch. Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 1 (G. Menzli)
lecziuns 1-5 (progressiun moderada)
LIVEL 1B
Neginas enconuschientschas preliminaras dil lungatg romontsch. Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 1 (G. Menzli)
lecziuns 1-5 (progressiun accelerada)
LIVEL 2
Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 1 (G. Menzli)
lecziuns 6-10
LIVEL 3
Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 1 (G. Menzli)
lecziuns 11-15
LIVEL 4
Mieds d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 1 (G. Menzli), lecziuns 16-18.
Cuors romontsch sursilvan 2 (G. Menzli), lecziuns 1-2.
LIVEL 5
Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 2 (G. Menzli)
lecziuns 3-7
LIVEL 6
Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 2 (G. Menzli)
lecziuns 8-12
LIVEL 7
Mied d’instrucziun: Cuors romontsch sursilvan 2 (G. Menzli)
lecziuns 13-16
LIVEL 8
Il livel 8 vegn menaus en moduls. Las participontas ed ils participonts dil livel 8 san eleger mintgamai in da treis moduls che vegnan menai parallelamein.
Ils moduls vegnan instrui da scolastas e scolasts dil cuors romontsch sco era da docents hospitonts en fuorma da conversaziun, luvratoris, prelecziuns e seminaris. Cuntegns pusseivels: actualitad, tematicas dil mintgadi, grammatica, linguistica, derivonza dils plaids, litteratura, historia dil lungatg, sociolinguistica, cultura, art, economia ed ecologia ella regiun, turissem, auters idioms e lungatgs.
Per survegnir in'idea davart cuntegns pusseivels dils moduls, mira ils moduls dalla stad 2024.
Schebein il cuors vegn renconuschius sco cuors da perfecziunament decida il presidi da scola dil participont.
Cuors cun tradiziun
La Fundaziun Retoromana Pader Flurin Maissen (FRR) organisescha dapi igl onn 1969 mintg’onn il Cuors romontsch sursilvan intensiv (CR). Quel ha priu sia entschatta a Rumein, midau igl onn 1982 per motivs da plaz a Laax en Casa Caltgera, ed ha liug dapi igl onn 2015 a Glion. Enteifer quels 55 onns ha il CR fatg in svilup admirabel.
L’evoluziun dils livels
Deva ei al CR igl onn 1969 in sulet livel, eis el sesviluppaus tochen la stad 2019 ad ina purschida dad 12 livels che sedifferenzieschan aschibein en lur grevezia sco era en lur structura. Ils livels 1 (1A / 1B) tochen 7 han ina progressiun sistematica naven d’entscheviders tochen avanzai (corrispunda als livels internaziunals A1, A2, B1, B2).
Dapi la stad 2024 vegnan ils anteriurs livels 8, 9 e 10 menai en in livel 8 modular.
Da 20 sin 154 participonts
Era il diember da participontas e participonts ei sesviluppaus cuntinuadamein el decuors dils onns. Dumbrava igl emprem cuors 1969 rodund 20, quel dil 1990 31, quel dil 2000 71, e quel dils 2010 93 persunas, ei il CR digl onn 2024 sepresentaus culla loscha cefra da 154 participonts.
Svilup logistic
Il diember da participonts ha fatg in segl d'intragliauter 80 sin varga 110 cu il CR ha giu liug il 2015 per l’emprema ga ella claustra a Glion, la quala possibilitescha da realisar l’entira vasta purschida dil CR a moda optimala sut in tetg. Ils ferms attributs dil niev liug ein specialmein: liug central enteifer la Surselva cun bien access da tuttas varts e tuttina liug da siu persei e ruasseivel, stanzas da scolaziun modernas, aula pil program accumpignont, combras per la pernottaziun, mensa, baselgia, pusseivladads avon casa da far spassegiadas ella natira, ina halla da sport, curtgins, stanzas da studi, differentas terrassas, ina caffetaria.
Realisaziun CR 25
Il CR 25 sespleiga dils 13 tochen ils 26 da fenadur a Glion ella Casa da Sentupada. Las classas vegnan instruidas da scolastas e scolasts cun formaziun linguistica, la lavur da secretariat vegn prestada da Rilana Gienal. La direcziun generala schai els mauns da Conradin Klaiss.
Nus lein relevar il suandont davart il CR:
- ei era adattaus per Romontschas e Romontschs
- meina in cuors specific per affons da 6 tochen 10 onns
- dat denter auter la pusseivladad a scolaras e scolars romontschs da sepreparar per examens da recepziun a scolas cuntinuontas
- ei denter auter ina purschida da perfecziunament per studentas e students da gimnasi, scolas medias, scolas aultas, universitads
- porscha culla concepziun modulara dil livel 8 ina formaziun linguistica per scolasts che instrueschan alla scola romontscha e bilingua en Surselva ed ordeifer
- intermediescha aschibein lungatg sco era cultura
- promova la convivenza sursilvana, mo era cantunala e naziunala
Resuns
«Der Cuors Romontsch ist weit mehr als nur ein Sprachkurs: Von morgens früh bis abends spät wurde uns ein abwechslungsreiches Programm von Kultur, Kulinarik und Geschichte der Region angeboten. Die grosse Motivation der Lehrpersonen und all derer, die am Cuors beteiligt waren, wirkt so stark nach, dass ich noch Wochen danach jeden Tag mit grösster Freude Romanisch lerne.»
cedric zengafinnen
steg (VS)
«Per mei eis ei sempel da resumar il cuors romontsch: Niev lungatg, novs amitgs*! Enzacons* hai jeu empriu d’enconuscher en classa, auters* duront il sport, al program cultural, all’excursiun ni duront las tscheinas communablas e las seras da giug. Glieud divertenta ed in program cun bia variaziun che lai aviert negins giavischs (sch’ins sa dir quei per romontsch…).»
Melanie bösiger
friburg
«Wer im Juli, statt in den Urlaub zu fahren, in Glion den Intensivsprachkurs Sursilvan besucht, wird sehr viel mehr erleben als am Meeresstrand! Denn im Cuors romontsch der Fundaziun Retoromana lernt man nicht nur die schöne, klangvolle Sprache der Surselva sprechen und schreiben, sondern erfährt auch viel Interessantes über die Kultur, die Geschichte und die Mentalität der Rätoromanen. Dabei kommt man ins Gespräch mit Leuten aus allen Teilen der Schweiz, die in ganz unterschiedlichen Berufen tätig sind, jedoch alle vor allem möglichst viel Sursilvan lernen möchten. Die Lehrkräfte geben alle ihr Bestes und kombinieren das Nützliche mit dem Angenehmen; mit Fantasie sorgen sie für Abwechslung und spielerische Unterhaltung.»
heidy margrit müller
trun (GR)
«Schon seit vielen Jahren lebe und arbeite ich in der Surselva. Irgendwann habe ich begriffen: Romanischlernen geschieht nicht «einfach so». Im Cuors romontsch wurde ich durch die Intensität des Angebotes in den Bann des Sursilvan gezogen, ich konnte mein Heimatgefühl für die Region pflegen, meine grauen Hirnzellen aktivieren und viele interessante Menschen kennenlernen. Die wohltuende Stimmung am CR habe ich sehr genossen. Darum bin ich auch dieses Jahr wieder mit dabei.»
REBEKKA MADER
Glion (GR)
«Wir (Mama mit zwei Kindern) wussten nicht, was uns im Romanischkurs erwarten würde. Kurz: Nach diesem Kurs war uns allen klar, nächstes Jahr sind wir wieder dabei! Eine Sprache lieben lernen heisst auch üben und das geht hier bestens mit den kompetenten, engagierten und humorvollen Lehrerinnen und Lehrer mit Herzblut für ihre Muttersprache!»
Birgit Herbster
oberwil (BL)
«I enrolled in the Cuors Romontsch to begin to reacquaint myself (relearn) what had long ago been a native tongue. The two week experience was great, I learned more than I thought and I was able to create more than a few sentences to converse… and understood even more! I have much more work ahead of me, but Cuors Romontsch provided the materials and motivation to do so.»
Giancarlo Malchiodi
Brooklyn
«Ich könnte mir keinen Sommer mehr ohne Cuors romontsch vorstellen! Ich bin als Anfängerin eingestiegen, bin herzlich aufgenommen worden, habe mich sofort wohl gefühlt. Ich habe auch viel gelernt, sei es sprachlich, kulturell – durchs Rahmenprogramm – oder habe, dank des Ausfluges, die Region besser kennenlernen können. Von meiner Begeisterung zum CR bin ich sozusagen süchtig geworden…»
CORINNE STEHLE-MEIER
Losanna
«Miu highlight digl onn! Ils inscunters culla glieud da dapertut, ils top scolasts e las top scolastas cun lur immens engaschi, e la Casa da Sentupada ella bellezia cuntrada creeschan mintg’onn ina atmosfera unica per mei. Ins sesenta sco en ina gronda famiglia. Ed enamiez tut: il romontsch.»